Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – Anthony Michael Collins dnia 16 lutego 2023 roku wygłosił opinię dotyczącą polskiej sprawy frankowej (C-520/21), której treść stanowiła zdecydowanie pozytywną prognozę dla osób posiadających kredyty we frankach. Mimo faktu, iż owa opinia rzuciła pozytywne światło na toczące się procesy, to jednak w dalszym ciągu – była to tylko opinia. Jednocześnie z doświadczenia wnioskować należało, iż TSUE zwykle przychyla się do stanowiska rzecznika. Według spekulacji, powyższy wyrok miał zapaść jesienią, jednakże jego ogłoszenie nastąpiło zdecydowanie szybciej. Według najnowszego orzeczenia TSUE, banki nie mają prawa żądać od kredytobiorców wynagrodzenia w zamian za korzystanie z kapitału O czym dokładnie mówi wyrok TSUE z czerwca 2023 roku? Wyjaśniam.
Wyrok TSUE – pozytywny dla frankowiczów
Dnia 15 czerwca 2023 roku zapadł wyrok, który jest zgodny z przytoczoną przeze mnie w oddzielnym artykule (https://tiny.pl/wn86f) rekomendacją rzecznika generalnego, który w lutym 2023 roku wskazał, iż banki nie mogą dochodzić od frankowiczów kwot innych, aniżeli zwrot przekazanego im kredytu frankowego i odsetek za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty. Podwaliną powyższego był przede wszystkim fakt, iż czerpanie korzyści z sytuacji wywołanej swym bezprawnym działaniem jest niedozwolone. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w sierpniu 2021 roku zainicjował sprawę przed TSUE pytając, czy strony unieważnionej umowy o kredyt frankowy mają możliwość domagania się jakichkolwiek innych świadczeń – oczywiście oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w ramach wykonania tejże umowy – w świetle dyrektyw unijnych? Owy temat praktycznie sprowadzał się do wynagrodzenia dla banku w zamian za udostępnienie kapitału – a także rekompensaty dla kredytobiorców w formie waloryzacji świadczenia, odszkodowania bądź zwrotu kosztów, w zamian za korzystanie przez bank z pieniędzy wpłacanych jako raty kredytowe. Na powyższy wyrok długo wyczekiwało nie tylko tysiące frankowiczów, którzy toczą postępowanie sądowe przeciwko bankom, ale i również osoby rozważające wystąpienie z owym pozwem, które w dalszym ciągu obawiały się o roszczenia ze strony banków.
Jakie jest orzeczenie TSUE odnośnie frankowiczów?
Czerwcowym wyrokiem TSUE ogłosiło, iż żądania wzajemnych świadczeń ponad zwrot są niezgodne z przepisami unijnymi (nr sprawy C-520/21). Treść wyroku TSUE rozbrzmiewa następująco:
„Prawo Unii nie stoi na przeszkodzie temu, by w przypadku uznania umowy kredytu hipotecznego zawierającej nieuczciwe warunki za nieważną, konsumenci żądali od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot zapłaconych rat miesięcznych. Prawo to stoi natomiast na przeszkodzie temu, by banki dochodziły podobnych roszczeń względem konsumentów”
Dodatkowo podkreślone zostało, iż prawo unijne sprzeciwia się, aby banki miały możliwość żądania od konsumenta rekompensaty, która wykracza poza zwrotu wpłaconego kapitału – oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę. Argumentacją TSUE był fakt, iż przyznanie owego prawa „przyczyniłoby się do wyeliminowania efektu odstraszającego wywieranego na przedsiębiorców, a skuteczność ochrony przyznanej konsumentom byłaby zagrożona, gdyby byli oni narażeni na ryzyko zapłaty takiej rekompensaty; taka wykładnia groziłaby stworzeniem sytuacji, w których bardziej korzystne dla konsumentów byłoby raczej kontynuowanie wykonania umowy zawierającej nieuczciwy warunek niż skorzystanie ze swoich praw […] ewentualne uznanie umowy kredytu hipotecznego za nieważną jest skutkiem stosowania nieuczciwych warunków przez Bank M.; w związku z tym nie można dopuścić ani do tego, by czerpał on korzyści gospodarcze ze swojego niezgodnego z prawem zachowania, ani do tego, by otrzymał odszkodowanie za niedogodności nim wywołane”.
Na dzień dzisiejszy przed Sądami toczy się około 130 tysięcy postępowań skierowanym przeciwko bankom, w zdecydowanej większości właśnie o unieważnienie umowy kredytowej. Czy po wyżej przytoczonym przeze mnie wyroku owa liczba diametralnie wzrośnie? Moim skromnym zdaniem, powinna – ponieważ należy walczyć nie tylko o swoje prawa, ale i o pieniądze nam należne.
Adwokat
Marek Kowalewicz
