Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, zawarcie związku małżeńskiego wiąże się z powstaniem pomiędzy małżonkami ustroju wspólności majątkowej. Polega on na tym, że wszelkie rzeczy nabyte w trakcie trwania małżeństwa objętego takim ustrojem, stają się z mocy prawa przedmiotem współwłasności małżonków. Ustrój wspólności majątkowej nie jest jednak sytuacją obowiązkową w każdym przypadku zawarcia małżeństwa, gdyż zgodnie z wolą małżonków, może on zostać wyłączony na mocy zawartej umowy o rozdzielności majątkowej, zwaną też potocznie ,,intercyzą”. Należy w tym miejscu jednak wyjaśnić, iż mianem intercyzy określa się każdą umowę regulującą w sposób odmienny ustawowe porządki majątkowe. Za jej sprawą możliwe jest więc – poza ustanowieniem samej rozdzielności majątkowej – również inne uregulowania, np. ,,rozszerzające”, polegające na włączeniu do majątku wspólnego małżonków ich majątków odrębnych, nabytych przed zawarciem małżeństwa (które zgodnie z porządkiem prawnym, nie wchodzą do majątku wspólnego). Intercyza jest jednak powszechnie kojarzona właśnie z ustanowieniem rozdzielności majątkowej na wypadek zawarcia małżeństwa i również w tym celu jest najczęściej zawierana.
Co do zasady, można ją zawrzeć w każdym momencie – zarówno przed samym zawarciem małżeństwa, jak również w jego trakcie. W pierwszym przypadku, rozdzielność majątkowa zaczyna obowiązywać z dniem zawarcia związku małżeńskiego, w konsekwencji czego małżonkowie w dalszym ciągu dysponują dwoma, odrębnymi majątkami. W drugim przypadku dotychczasowa wspólność majątkowa małżeńska ustaje, zaś każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Jednak bez względu na moment zawarcia umowy, dla zachowania jej ważności niezbędne jest jej sporządzenie w formie aktu notarialnego. Zważywszy, iż mówimy o umowie nie ma również przeszkód, aby raz zawartą intercyzę w przyszłości zmienić (ustalając inny porządek majątkowy), a nawet całkowicie ją rozwiązać i przywrócić ustawowy ustrój wspólności majątkowej. Nie każdy jednak z małżonków musi być skłonny do dobrowolnej zmiany ustroju majątkowego, co może stanowić dość poważną przeszkodę w zawarciu takiej umowy. W takim przypadku, możliwe jest również sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej, na żądanie jednego z małżonków wyrażonym pozwie. W tym przypadku, to wyrok sądu zastępuje umowę w formie aktu notarialnego, zaś sama rozdzielność może obowiązywać zarówno od daty jego uprawomocnienia, jak również od daty wcześniejszej, niż data wytoczenia powództwa. W szczególności jeśli małżonkowie przez pewien okres czasu żyli w rozłączeniu i nie mają wiedzy, co do zobowiązań zaciągniętych przez drugiego małżonka w tym okresie. Bez względu jednak, czy rozdzielność majątkowa zostanie ustanowiona poprzez zawarcie umowy stron, czy też wyroku sądowego pewne stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami nie mogą za jej sprawą zostać wyłączone, czy też zmienione. Intercyza nie wpływa w żaden sposób na dziedziczenie pomiędzy małżonkami – nawet w trakcie trwania rozdzielności majątkowej. Małżonkowie są uprawnieni z mocy ustawy do dziedziczenia po sobie, a zmiana tych warunków jest możliwa wyłącznie za sprawą innych czynności prawnych, jak np. sporządzenie testamentu, czy też umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia. Należałoby też wspomnieć, że intercyza z pewnością ułatwia rozwiązanie spraw majątkowych podczas rozwodu. Po więcej informacji zapraszam do mojej Kancelarii – Adwokat Marek Kowalewicz.
