Co wlicza się do podziału majątku? Jakie dokumenty są potrzebne? Od czego zacząć podział majątku? Pytaniom wręcz nie ma końca.
W tym przypadku bez pomocy dobrego adwokata ciężko przebrnąć przez całą procedurę.
- Podział majątku wspólnego małżonków
- Majątek osobisty każdego z małżonków
- Jak podzielić majątek wspólny?
- Umowny sposób podziału majątku
- Sądowy podział majątku
- Długi po rozwodzie, czyli podział majątku a długi
- Jaki sąd właściwy i gdzie złożyć wniosek?
- Adwokat specjalizujący się w zagadnieniach podziału wspólnego majątku małżonków
PODZIAŁ MAJĄTKU WSPÓLNEGO MAŁŻONKÓW
Zacznijmy od początku, czyli właściwie kiedy powstaje taki twór jak wspólność majątkowa. Majątek wspólny małżonków co do zasady powstaje z mocy prawa w momencie zawarcia związku małżeńskiego. Wyjątkami są ustawowe okoliczności wyłączające taki skutek, czyli najczęściej np. zawarcie małżeńskiej umowy majątkowej popularnie zwanej intercyzą, ubezwłasnowolnienie jednej z osób mającej zawrzeć małżeństwo lub ogłoszenie jej upadłości. Majątek ten stanowią wszelkiego rodzaju dobra materialne nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Obejmuje ono każdy sposób uzyskania przedmiotu majątkowego. Generalizując, to na majątek wspólny składa się wszystko to, co nie wchodzi w skład majątku osobistego.
A przechodząc do konkretów, są to:
- przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności przez oboje małżonków lub przez jednego z nich,
- pobrane wynagrodzenia za pracę,
- dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z ich majątku wspólnego
- dochody z majątku osobistego każdego z małżonków, np.
z czynszu za wynajem mieszkania będącego osobistą własnością męża lub żony, - środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.
Do tych punktów możemy dodać uwagę, że do majątku wspólnego należą przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków, nawet wówczas kiedy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, jeżeli spadkodawca lub darczyńca nie postanowi inaczej.
MAJĄTEK OSOBISTY KAŻDEGO Z MAŁŻONKÓW
Małżonkowie mają jednak nie tylko majątek wspólny, ale też majątek osobisty i zaliczamy do niego m.in.:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej (np. własność nieruchomości, samochodu),
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił
np. odziedziczone siedlisko, jacht), - przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków (np. okulary korekcyjne, biżuteria, sygnet rodowy),
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. służebność osobista),
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków (np. nagroda lub wyróżnienie w konkursie fotograficznym, lub literackim),
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy (np. działalność twórcza – scenariusz i patentowa – wynalazek techniczny).
JAK PODZIELIĆ MAJĄTEK WSPÓLNY?
Warunkiem koniecznym do podziału majątku wspólnego jest zniesienie stanu wspólnoty majątkowej, gdyż w trakcie jej trwania nie jest możliwy podział majątku. Jest to możliwe w kilku sytuacjach, najczęstszym przypadkiem to uprawomocnienie się wyroku rozwodowego, taki sam skutek wiąże się z sądowym orzeczeniem separacji, również z ubezwłasnowolnieniem lub ogłoszeniem upadłości jednego z małżonków. Strony mogą też dokonać umownego zniesienia ustroju wspólności majątkowej, zawierając intercyzę.
UMOWNY SPOSÓB PODZIAŁU MAJĄTKU
W większości przypadków decydując się na czynność prawną, na którą chcemy mieć wpływ i być jej stroną wybierzemy umowny podział. Taką umową jest intercyza, jest to potoczna nazwa umowy majątkowej małżeńskiej, dzięki której strony mogą ustanowić rozdzielność majątkową. Kontrakt ten wbrew obiegowej opinii, może zostać zawarty pomiędzy małżonkami w dowolnym momencie, zarówno przed wejściem w związek małżeński, jak i w czasie jego trwania. W sytuacji zawarcia intercyzy przedmałżeńskiej przyszli małżonkowie przed notariuszem oświadczają, że chcą, aby w ich związku obowiązywał ustrój rozdzielności majątkowej. Wskutek czego już od dnia ślubu strony będą posiadały wyłącznie własny majątek, może to być pierwszym punktem zapalnym nowego związku, kiedy to zabraknie porozumienia co do podziału wielu z prezentów ślubnych. Oczywiście, trzeba pamiętać, że w każdej chwili w czasie trwania małżeństwa można zawrzeć umowę ustanawiającą rozdzielność majątkową, składniki majątku wspólnego stają się ich współwłasnością w częściach ułamkowych, w domyśle po połowie dla każdego małżonka. Od momentu zawarcia umowy każde z partnerów indywidualnie dysponuje swoim majątkiem, bez konieczności zgody drugiego małżonka. Dla wielu z nich będzie to zapewne dużym udogodnieniem i praktycznym rozwiązaniem. Na skorzystanie z dobrodziejstw umowy o rozdzielności majątkowej najczęściej decydują się osoby prowadzące własną działalność gospodarczą lub planujące ją. W ten sposób chroniony jest majątek osobisty współmałżonka, jako że w razie problemów finansowych przedsiębiorcy odpowiada on za długi firmy własnym majątkiem. Z tych samych przyczyn nad intercyzą powinny zastanowić się te osoby, które już zmagają się z problemami finansowymi i nie chciałyby nimi obarczać przyszłego współmałżonka. W wielu przypadkach umowę o rozdzielności majątkowej zawierają osoby, które przed ślubem dorobiły się już większego majątku i nie chcą, aby przyszła „druga połówka” miała wpływ na zarządzanie nim. Również może to być elementem zabezpieczenia na wypadek rozwodu i obawy o właściwy podział majątku. Wejście w życie intercyzy ułatwia również przeprowadzenie rozwodu, ale oczywiście większość wstępujących w związek małżeński nie zastanawia się na tak dalekosiężnymi implikacjami. Istnieje jednak i druga strona medalu, fundamentalną, ale i praktyczną wadą intercyzy jest fakt, że osoby nieposiadające wspólnoty majątkowej nie mogą się wspólnie zadłużać. W przypadku braku własnego mieszkania lub domu jest to poważne utrudnienie w dostępie do kredytu na zakup wspólnego lokum, ponieważ zdolność kredytowa każdej z tych osób jest liczona osobno. Kolejnym minusem intercyzy jest brak możliwości wspólnego rozliczenia podatku dochodowego przez małżonków, z takiego dobrodziejstwa mogą skorzystać tylko osoby objęte wspólnością majątkową przez pełny rok podatkowy. W sytuacji dużych dysproporcji w rocznych dochodach partnerów, utracone korzyści podatkowe mogą być nieobojętne. Warto podkreślić, że intercyza nijak nie wpływa na dziedziczenie, w momencie śmierci jednego z małżonków orzekanie o kwestiach spadkowych opiera się na podstawie przepisów tegoż prawa.
SĄDOWY PODZIAŁ MAJĄTKU
Jeśli małżonkowie nie mogą porozumieć się w kwestii podziału majątku wspólnego, to każdy z nich może wystąpić do sądu o taki podział, możliwe jest to w trakcie postępowania rozwodowego, jak i w odrębnej sprawie o podział majątku wspólnego. Do dokonania takiego podziału, małżonkowie muszą przygotować stosowny wniosek i złożyć go do właściwego sądu rejonowego, niezbędne jest, aby zawierał on typowe elementy właściwe dla pisma procesowego. Niezbędny będzie odpis orzeczenia sądu, z którego wynika, że pomiędzy małżonkami nie istnieje już wspólnota majątkowa lub wypis aktu notarialnego dokumentującego ustanowienie rozdzielności majątkowej. Co do zasady przyjmuje się, że udziały małżonków w majątku wspólnym są sobie równe, istnieje jednak możliwość ustalenia innych wartości dla każdej ze stron. Odbywa się to w odrębnym postępowaniu sądowym, podczas którego bada się stopień przyczynienia się do zgromadzenia posiadanych aktywów. W toku rozprawy sąd może uznać niejednakowy sposób przyczyniania się stron do powstania majątku. Mogą też wystąpić ważne powody, dla przykładu jest to zachowanie partnera, które łamie zasady współżycia społecznego. W takich przypadkach może zasądzić nierówne udziały w majątku wspólnym, takie orzeczenia zazwyczaj zapadają bardzo rzadko.
DŁUGI PO ROZWODZIE – CZYLI PODZIAŁ MAJĄTKU A DŁUGI
Kwestia podziału majątku oraz wzajemnego rozliczenia między małżonkami istniejących długów jest skomplikowana i może być wielowątkowa.
W pierwszej kolejności ustalamy, czy chodzi o długi już spłacone, czy jeszcze nieuregulowane. Spłata wspólnego zadłużenia małżonków, przez jednego z nich skutkuje możliwością kompensacji w sprawie o podział majątku, może on żądać zwrotu kosztów, jakie poniósł z niniejszego powodu, w części odpowiadającej udziałowi, jaki przypadał drugiemu małżonkowi w majątku wspólnym. Podobna sytuacja, jaka może się zdarzyć to długi jednego
z małżonków spłacone z majątku wspólnego, wówczas rozliczeniu podlegają długi jednego z partnerów zaciągnięte na zaspokojenie osobistych spraw tego małżonka lub dotyczące tylko jego majątku osobistego. Wyjątkami w takim zdarzeniu będą zgoda współmałżonka, jak i wydatki na zaspokajanie potrzeb rodziny, oraz sfinansowanie zakupu przedmiotu przynoszącego dochód, który powiększa majątek wspólny. W trakcie trwania sprawy o podział majątku nie mamy możliwości rozliczenia długów, które pozostały jeszcze niespłacone. Regulacja w takiej formie pozwala na ochronę wierzycieli, którzy oczywiście nie mogą uczestniczyć w postępowaniu o podział majątku i zadbać o swoje roszczenia. Małżonkowie w trakcie istnienia wspólności majątkowej odpowiadają solidarnie za zobowiązania i taka odpowiedzialność będzie istniała także po rozwodzie. Skutkuje to faktem, iż wierzyciel będzie mógł żądać spełnienia całego zobowiązania od jednego z byłych małżonków, lub od każdego z nich w odpowiedniej części, nie zawsze będą one równej wielkości. Z praktycznego punktu widzenia wierzycielowi jest korzystniej kierować swoje roszczenie do tego z byłych partnerów, od którego łatwiej mu będzie wyegzekwować świadczenie.
JAKI SĄD WŁAŚCIWY I GDZIE ZŁOŻYĆ WNIOSEK?
Wniosek o podział majątku wspólnego niezależnie od jego wartości, należy złożyć do sądu rejonowego właściwego według miejsca położenia majątku. W przypadku kiedy wspólnota majątkowa ustała poprzez śmierć jednego z małżonków, to miejscem właściwym jest sądu spadku, czyli sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Zdarzają się sprawy, gdzie majątek małżonków obejmuje więcej niż jedną nieruchomość, a są one położone w obszarze działania kilku sądów, to wtedy o właściwości sądu decyduje wnioskodawca, któremu przysługuje możliwość wyboru sądu, do którego skieruje wniosek o podział majątku wspólnego.
ADWOKAT SPECJALIZUJĄCY SIĘ W ZAGADNIENIACH PODZIAŁU WSPÓLNEGO MAJĄTKU MAŁŻONKÓW
Po zapoznaniu się z treścią artykułu mogą Państwo stwierdzić, że problem podziału wspólnego majątku jest na tyle skomplikowany
i wielowymiarowy, że samodzielne działanie w tym zakresie może zakończyć się orzeczeniem nie do końca spełniającym nasze oczekiwania.
A otrzymanie należnej nam części, wspólnie wypracowanego przez wiele lat majątku okazuje się bardziej złożone, niż początkowo nam się wydawało. Właśnie dlatego skorzystanie z pomocy doświadczonego i sprawdzonego adwokata specjalizującego się w kwestii podziału majątku jest najlepszym rozwiązaniem jeżeli chcemy mieć wysokie prawdopodobieństwo skuteczności naszych działań. Na wspólny dorobek ciężko pracujemy całe życie,
a czasami przez niewiedzę albo błąd można go częściowo utracić lub pomniejszyć. Dogłębna wiedza i znajomość przepisów prawa jest wręcz nieodzowna przy podziale majątku, wykorzystanie profesjonalnej porady prawnej pomoże nam osiągnąć zamierzony cel. Białystok to duże
300 tysięczne miasto, wielu adwokatów oferuje usługi prawne, wyłuskanie tych najlepszych niejednokrotnie nie jest takie łatwe. Skuteczny i dobry adwokat bezstronnie i przede wszystkim racjonalnie oceni, co dla zgłaszającego się do niego klienta będzie najlepsze w danej sytuacji. Nawet kiedy wyrok sądu nie będzie satysfakcjonujący, adwokat pomoże sporządzić apelację, czyli odwołanie oraz wesprze swoim udziałem w postępowaniu przed sądem wyższej instancji. Jeżeli niniejszy artykuł okazał się Państwu pomocny i pozwolił na edukację prawną z zakresu spraw majątkowych, a mimo wszystko istnieje potrzeba dalszego pogłębienia wiedzy na ten temat, to serdecznie zapraszamy do kontaktu. Z całą pewnością dołożymy wszelkich starań aby rozwiać większość wątpliwości związane z tematyką tu poruszaną. Za tą tezą przemawia fakt, że od początku swojej działalności zajmujemy się sprawami rodzinnymi w tym też sprawami o podział majątku. Profesjonaliści z wieloletnim stażem i doświadczeniem służą pomocą osobom, które znalazły się w poruszanej tutaj tematyce i są zdeterminowane, aby pozytywnie rozstrzygnąć ważką kwestię podziału dorobku życia. Zapraszam do współpracy z moją Kancelarią – adwokat Marek Kowalewicz.
