Izba Cywilna Sądu Najwyższego w pełnym składzie odroczyła bez terminu posiedzenie ws. zagadnień prawnych dotyczących kredytów walutowych. Problematyka sporów sądowych dotycząca tzw. ,,frankowiczów” w ostatnich latach przysporzyła polskim sądom kilku prawnych zagadnień, co do których brak było jednolitej linii orzeczniczej. W konsekwencji tego w obrocie prawnym funkcjonują dzisiaj diametralnie różne wyroki dotyczące bliźniaczych stanów faktycznych, co jeszcze bardziej komplikowało tematykę umów kredytów frankowych i utrudniało stronom obranie właściwej strategii procesowej. Wiele osób miało nadzieję, że już od 25.03.2021 r. sytuacja ulegnie znaczącej zmianie. To właśnie na ten dzień było zaplanowane podjęcie uchwały przez Sąd Najwyższy, rozstrzygające kilka najbardziej istotnych problemów i wątpliwości, którymi do tej pory były obarczone postępowania przeciwko bankom z tytułu umów kredytów frankowych. Zaplanowana uchwała miała na celu rozstrzygnąć następujące problemy:
- Czy sąd w miejsce kursu z tabeli bankowej może wskazać inny sposób wyliczania kursów walut, które będą podstawą do waloryzacji kredytu indeksowanego bądź denominowanego?
- Czy w przypadku gdyby sąd nie mógł wskazać stronom innego sposobu wyliczania kursów walut do waloryzacji kredytu indeksowanego, umowa po wyeliminowaniu klauzul waloryzacyjnych (co najczęściej oznacza wyeliminowanie również waloryzacji) może wiązać w pozostałym zakresie, tj. czy sąd może „odfrankowić” kredyt indeksowany?
- Czy w przypadku gdyby sąd nie mógł wskazać stronom innego sposobu wyliczania kursów walut do waloryzacji kredytu denominowanego, umowa po wyeliminowaniu klauzul waloryzacyjnych może wiązać w pozostałym zakresie, tj. czy sąd może „odfrankowić” kredyt denominowany?
- Czy w przypadku stwierdzenia przez sąd nieważności umowy kredytowej należy stosować tzw. „teorie salda”, czy też „teorie dwóch kondycji”?
- Jak liczyć bieg przedawnienia roszczeń banku o zwrot wypłaconego kredytu we frankach w przypadku stwierdzenia przez sąd nieważności umowy kredytowej – czy w takim przypadku bieg przedawnienia rozpoczyna się od chwili wypłaty kredytu?
- Czy w przypadku stwierdzenia przez sąd nieważności umowy kredytowej strona może również żądać wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych przez drugą stronę?
Dotychczasowa problematyka wiążąca się z powództwami przeciwko bankom z tytułu kredytów frankowych wynikała w głównej mierze z braku jednolitego poglądu sędziów na kwestię zasadności rozstrzygnięcia o ,,odfrankowieniu” umowy (tj. utrzymaniem jej w mocy, za wyjątkiem zapisów uznanych za naruszających interesy kredytobiorcy), czy też całkowitym jej unieważnieniu. Z kolei przy decyzji o drugim wariancie rozstrzygnięcia, sędziowie stawali jeszcze przed dylematem, jakie skutki powinno owe unieważnienie przynieść – czy wg. ,,teorii dwóch kondykcji”, czy wg tzw. ,,teorii salda”. Wszystkie te wątpliwości zostały zawarte w pytaniach do Sądu Najwyższego wskazanych w pkt. od 2 do 5.
Zapowiedziana uchwała miała na celu zajęcia jednoznacznego stanowiska co do powyższych zagadnień przez pełen skład Izby Cywilnej Sądu Najwyższego. Oznacza to, że zapatrywania sędziów Sądu Najwyższego zawarte w tej uchwale, uzyskają moc zasady prawnej, która dla sądów powszechnych będzie stanowić punkt odniesienia, wg którego powinny orzekać w sprawach kredytów frankowych. Niestety przyjdzie nam poczekać na tę uchwałę, ponieważ Izba Cywilna Sądu Najwyższego odroczyła bez terminu posiedzenie ws. zagadnień prawnych dotyczących kredytów walutowych.
Pozostaje mieć nadzieję, iż z datą ogłoszenia w/w uchwały (kiedykolwiek to nastąpi) zostaną rozwiązane najtrudniejsze zagadnienia, z jakimi do tej pory borykali się sędziowie, pełnomocnicy oraz same strony. Ujednolicenie poglądów orzecznictwa wypłynie również korzystnie na szybkość samym postępowań, jak i również znacznie ułatwi analizę szans na wygraną z bankiem dla wszystkich tych, którzy do tej pory nie zdecydowali się na ten krok, z uwagi na rozbieżność dotychczasowego orzecznictwa. Po więcej informacji na temat kredytów frankowych zapraszam do kontaktu z moją Kancelarią.
Marek Kowalewicz
Adwokat
