- Co to są alimenty?
- Kto jest zobowiązany do płacenia alimentów?
- W jaki sposób płacić alimenty?
- Jak wyliczyć wysokość alimentów ?
- Gdzie złożyć pozew o alimenty?
- Alimenty bez rozwodu
- Alimenty bez sądu
- Alimenty jak długo i do którego roku życia?
- Alimenty z funduszu alimentacyjnego
- Alimenty dla dorosłego dziecka
- Kiedy przysługują alimenty na żonę lub męża?
- Alimenty od dziadków
- Alimenty na rzecz rodzica
- Wysokość alimentów a świadczenie „500plus”
- Bezskuteczność egzekucji
- Co grozi za niepłacenie alimentów?
- Pozew o alimentył
- ok
Wydawałoby się, że złożenie pozwu o alimenty nie jest czymś wielce skomplikowanym. Jednakże w momencie, kiedy staniemy z tym zadaniem twarzą w twarz zaczyna pojawiać się mnóstwo dodatkowych pytań. Jak wygrać taką sprawę a raczej jak jej nie przegrać? Czy warto skorzystać z pomocy adwokata? Wsparcie doświadczonego prawnika może okazać się w takiej sytuacji nieocenione.
CO TO SĄ ALIMENTY?
Alimenty są to regularne — najczęściej comiesięczne, obowiązkowe świadczenia polegające na dostarczaniu środków utrzymania niezbędnych do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb życiowych. W przypadku dziecka także środków wychowania i wykształcenia. Zarówno uprawnionymi, jak i zobowiązanymi są osoby fizyczne, w większości przypadków będą to członkowie rodziny. Wbrew rozpowszechnionemu stereotypowi są to nie tylko świadczenia pieniężne, ale również zapewnienie dla dziecka niezbędnych przedmiotów materialnych (środków wychowania i wykształcenia) w postaci wyżywienia, odzieży, podręczników itp. Do alimentów zalicza się również osobiste starania rodziców o należyte wychowanie dziecka oraz sprawowanie nad nim właściwej opieki. Uprawnienia do alimentów nie można przenieść na inną osobę, ani się ich zrzec.
KTO JEST ZOBOWIĄZANY DO PŁACENIA ALIMENTÓW?
Obowiązek alimentacyjny w pierwszej kolejności ciąży na krewnych w linii prostej i na rodzeństwie. Zstępni są początkowym ogniwem, czyli pełnoletnie dzieci i wnuki, w przypadku niemożności uzyskania wsparcia, alimentami obciążeni zostaną wstępni, czyli rodzice i dziadkowie. Ostatnie
w kolejności od kogo można domagać się pomocy jest rodzeństwo. Oczywiście najbardziej rozpowszechnionym obowiązkiem alimentacyjnym jest ten rodziców względem dzieci. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Warto zaznaczyć, że obowiązek alimentacyjny dotyczy nie tylko krewnych, ale także niektórych powinowatych, dotyczy to jedynie ojczyma i macochy względem pasierba lub pasierbicy i odwrotnie. Powinowactwo trwa pomimo ustania małżeństwa. Obowiązek alimentacyjny między małżonkami istnieje nie tylko w trakcie trwania małżeństwa, ale także wtedy, gdy już się rozwiodą lub małżeństwo zostanie unieważnione albo też zostanie między nimi orzeczona separacja.
W JAKI SPOSÓB PŁACIĆ ALIMENTY?
Zgodnie z wyrokiem sądu rodzic zobowiązany do ich zapłaty musi – w zależności od okoliczności sprawy – przekazywać je co miesiąc do rąk drugiego
z rodziców, albo bezpośrednio do rąk dziecka. Do chwili ukończenia przez dziecko 18 roku życia pozostaje ono pod władzą rodzicielską i jego pieczą, dlatego też środki finansowe w postaci gotówki lub przelewu na konto bankowe trafia do rodzica, z którym przebywa dziecko na stałe.
JAK WYLICZYĆ WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW?
W tym przypadku nie ma gotowych wzorców ani tabelek, które łatwo można zastosować do sprawy o alimenty. Każde dziecko jest inne — wiek, stan zdrowia, zainteresowania, a to oznacza, że każde dziecko ma inne potrzeby i to właśnie usprawiedliwione potrzeby dziecka są najistotniejszą kwestią braną pod uwagę przez sąd podczas ustalania wysokości alimentów. Do wyliczenia ich wysokości potrzebne jest przeanalizowanie wszystkich wydatków dotyczących min.: zamieszkania, kosztów nauki, leczenia, wyżywienia, środków higieny i czystości, odzieży i obuwia, czasu wolnego, rozrywki i kultury, życia codziennego, jednorazowych wydatków, kosztów dojazdów, wyjazdów weekendowych, wakacji i ferii. Drugą istotną składową wyliczenia wysokości alimentów jest możliwość dochodowa i majątkowa zobowiązanego rodzica. Są to na tyle nieprecyzyjne określenia, że sprawy o zasądzenie alimentów charakteryzują się bardzo dużą rozbieżnością. Sąd może ustalić zarówno 300 – 400 zł na dziecko, jak i 1000 zł czy też kilka tysięcy. Najwyższe alimenty wynoszą nawet ponad 10 tysięcy na dziecko. Podsumowując, nie ma przepisów, które wskazywałyby ile wynoszą najniższe alimenty, a ile najwyższe bowiem wysokość alimentów zależy od indywidualnych uwarunkowań, w tym przede wszystkim od potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych możliwość dochodowych i sytuacji majątkowej.
GDZIE ZŁOŻYĆ POZEW O ALIMENTY?
Wniosek zawierający żądanie zasądzenia na rzecz dziecka alimentów to pozew o alimenty. Jak inne pozwy ten o alimenty też musi odpowiadać wymogom formalnym, jakie kodeks postępowania cywilnego stawia pismom procesowym oraz pozwom. Przede wszystkim pozew o alimenty powinien zawierać określone składowe, które pomoże precyzyjnie określić właściwa Kancelaria Adwokacka. Pozew o alimenty należy złożyć w sądzie rejonowym miejscowości gdzie mieszka dziecko. W Białymstoku sądem takim jest Sąd Rejonowy przy ul. Mickiewicza.
ALIMENTY BEZ ROZWODU
Alimenty bez rozwodu to pojęcie potoczne. Zgodnie z prawem można o nie wystąpić dopiero w momencie rozwodu. Chodzi tu o sądowe wyegzekwowanie świadczenia w sytuacji, kiedy jedna ze stron przestaje w trakcie związku małżeńskiego łożyć na zaspokojenie podstawowych potrzeb rodziny i gospodarstwa domowego. Zdarzają się przypadki gdy jeden z małżonków nie przyczynia się do zaspokajania wspólnych potrzeb związku,
a wstępując do niego nałożył je na siebie. Takim zachowaniem narusza kodeksowe zobowiązania i w tej sytuacji można złożyć do sądu pozwu
o zaspokojenie potrzeb rodziny. Sąd może w takim przypadku orzec, że cykliczne dochody (np. emerytura, pensja, inne dochody) małżonka uchylającego się od swoich obowiązków, będą wypłacane w części lub w całości do ręki drugiego małżonka, celem zaspokojenia potrzeb rodziny.
ALIMENTY BEZ SĄDU
Nie zawsze niezbędna jest „wizyta” w sądzie, aby móc uregulować kwestię płaconych alimentów na dziecko. Uniknąć takiej sytuacji można, podpisując umowę alimentacyjną. Jeżeli rodzice mimo rozstania są dalej w dobrych stosunkach, można zawrzeć ustną umowę w kwestii dobrowolnej zapłaty alimentów. Jest to jednak obarczone pewnym ryzykiem, ponieważ w przypadku gdy zajdą komplikacje w relacjach pomiędzy rodzicami trudno będzie udowodnić zawarcie takiej umowy i dochodzić swoich praw.
ALIMENTY JAK DŁUGO I DO KTÓREGO ROKU ŻYCIA?
Obowiązek alimentacyjny rodzica istnieje, dopóki dziecko nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie oraz nie ma majątku, z którego dochody pozwalałyby na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mają obowiązek łożenia na utrzymanie swoich dzieci. Obowiązek ten jest zazwyczaj ograniczony w czasie i trwa tak długo, jak długo dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Wbrew obiegowym opiniom przepisy polskiego prawa nie przewidują wieku, po którego osiągnięciu rodzice nie muszą już płacić alimentów. Alimenty obowiązują od daty ich zasądzenia przez sąd do daty orzeczenia przez sąd o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego. Wyrok alimentacyjny nie wygasa jednak z urzędu, w związku
z czym zobowiązany alimentacyjnie rodzic zmuszony jest wystąpić z pozwem o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje jednego uniwersalnego momentu zakończenia obowiązku alimentacyjnego względem dzieci. Wygaśnięcie obowiązku płacenia alimentów na rzecz dziecka jest zależne od wielu rozmaitych okoliczności związanych zarówno z możliwościami dziecka i jego zachowaniem, jak
i z sytuacją majątkową rodziców.
ALIMENTY Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO
O świadczenia z funduszu może ubiegać się osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna. Świadczenia przysługują do ukończenia:
- 18 roku życia
- 25 roku życia – w przypadku gdy dziecko uczy się w szkole lub szkole wyższej
- bezterminowo – w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności
Alimenty w trakcie ostatniego roku studiów są wypłacane do zakończenia tego roku studiów, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 25 roku życia. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego w okresach miesięcznych przysługują w wysokości aktualnie ustalonych alimentów, jednakże kwocie nie wyższej niż 500 zł, do tego jest warunek – dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza 900 zł.
ALIMENTY DLA DOROSŁEGO DZIECKA
Taki obowiązek istnieje, jeśli dziecko ma już 18 lat, ale wciąż się uczy i nie ma żadnych źródeł dochodu lub też swojego majątku. Również wtedy kiedy dziecko jest chore/niepełnosprawne i fakt ten ma wpływ na sytuację, że nie jest w stanie się utrzymać. W orzecznictwie istnieje przekonanie,
że momentem, w którym obowiązek alimentacyjny przestaje być wymagalny jest sytuacja, w której dziecko może się samodzielnie egzystować. Zwyczajowo przyjmuje się, że tym granicznym progiem jest zdobycie zawodu, dlatego często występuję przeświadczenie o granicy 24/25 lat
(w zależności od szkoły średniej), bo wtedy w większości przypadków kończy się studia i posiada wyuczony zawód zgodny z wykształceniem. Rozpoczęcie studiów zaocznych na ogół jest równoznaczne z wygaśnięciem obowiązku alimentacyjnego, ponieważ studia te pozwalają na ogół na podjęcie normalnej pracy. Do tożsamych sytuacji można zaliczyć również fakt założenia własnej rodziny, urodzenie dziecka czy np. podjęcie kolejnego kierunku studiów. Jednak każda z tych sytuacji nie jest bezwzględną przesłanką odmowy przyznania alimentów. Przepisy określające te kwestie są dość nieprecyzyjnie, dlatego też dobry adwokat od alimentów i spraw rodzinnych pomoże Państwu ocenić czy uprawnienia do alimentów pozostają aktualne.
KIEDY PRZYSŁUGUJĄ ALIMENTY NA ŻONĘ LUB MĘŻA?
W przypadku orzeczenia rozwodu z winy jednego ze współmałżonków jest możliwość żądania zobowiązania alimentacyjnego, w którym małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, choćby ten nie znajdował się w niedostatku. Wystarczy jeżeli w wyniku rozwodu sytuacja materialna niewinnego współmałżonka pogorszyła się w sposób istotny. Możemy mówić o takiej sytuacji wówczas gdy w wyniku rozwiązania małżeństwa sytuacja materialna małżonka niewinnego pogorszyła się do tego stopnia, że pomimo tego, iż jest on zdolny własnymi siłami zaspokajać swoje podstawowe potrzeby, ale bez alimentów nie jest w stanie egzystować na tak wysokim poziomie jak podczas trwania małżeństwa. W sytuacji zaś orzeczenia rozwodu bez winy, takie rozwiązania ma również odpowiedni wpływ na treść stosunku alimentacyjnego, jaki powstaje między byłymi małżonkami. Mianowicie, jeżeli taki małżonek znajdzie się
w niedostatku (należy podkreślić też, różnicę między niedostatkiem a istotnym pogorszeniem się sytuacji materialnej) może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczenia środków utrzymania, które mieszczą się w zakresie usprawiedliwionych potrzeb, a dodatkowo odpowiadają możliwościom zarobkowym i majątkowym małżonka zobowiązanego. Warto wiedzieć, iż są to alimenty ograniczone czasowo. Obowiązek ten wygasa
z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni. W praktyce takie orzeczenia zapadają niezwykle rzadko. Kolejną przesłanką wygaśnięcia takiego uprawnienia jest zawarcie przez małżonka nowego małżeństwa.
ALIMENTY OD DZIADKÓW
W sytuacji znajdowania się dziecka w niedostatku, kiedy nie posiada jednego rodzica, rodziców lub nie są oni w stanie płacić alimentów (poważny wypadek, śmierć rodzica, izolacja w zakładzie karnym lub zakładzie psychiatrycznym) stale albo czasowo, w takim dosyć wyjątkowym przypadku do zapłaty alimentów mogą zostać zobowiązani dziadkowie. Składając pozew w sądzie, trzeba wykazać w nim problem z pokryciem kosztów utrzymania dziecka, wskazujemy w nim, że babcia lub dziadek mają możliwości majątkowe lub dochodowe do tego, żeby zaspokoić usprawiedliwione potrzeby wnuka.
ALIMENTY NA RZECZ RODZICA
Odwróceniem klasycznej sytuacji jest możliwość żądania uzyskania alimentów od własnych pełnoletnich dzieci, będących w sytuacji samodzielności finansowej. Należy wówczas udowodnić stan niedostatku. Oznacza to, że rodzic nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, nie może pokryć kosztów swojego utrzymania, takich jak jedzenie, rachunki, leki itp. Dorosłe dziecko lub dzieci muszą jednak mieć dochody na odpowiednim poziomie, aby pozwalały one na wspomaganie rodziców poprzez płacenie alimentów. Jeżeli dzieci same mają ciężką sytuację finansową i to udowodnią przed sądem, to nie powinno dojść do zasądzenia od nich alimentów na rzecz rodziców. Sąd powinien wziąć pod rozwagę usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej tu rodziców, jak i możliwości zarobkowe oraz majątkowe osoby zobowiązanej, czyli dzieci.
WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW A ŚWIADCZENIE „500 PLUS”
W praktyce orzeczniczej sądy już nie biorą pod uwagę otrzymywanych świadczeń zwanych „500 plus” do wyliczenia wysokości alimentów przysługujących na dziecko. Wobec tego argumentacja strony pozwanej, że rodzic pod którego opieką znajduje się dziecko, otrzymuje tzw. „500 plus” lub jej wielokrotność nie spotka się z aprobatą sądu przy ustalaniu kwoty zobowiązania.
BEZSKUTECZNOŚĆ EGZEKUCJI
Bezskuteczność egzekucji w rozumieniu ustawy oznacza egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. W takich przypadkach z pomocą przychodzi fundusz alimentacyjny.
W obecnym stanie prawnym jest więcej narzędzi skutecznie „zachęcających” dłużników alimentacyjnych do wykonywania swoich zobowiązań (patrz niżej).
CO GROZI ZA NIEPŁACENIE ALIMENTÓW?
Zobowiązania, jakimi są alimenty trzeba płacić w ustalonym terminie i wysokości. Orzeczenie sądu i komornik egzekwujący należność są dolegliwością dla dłużnika, który opóźnia się z alimentacją lub całkowicie nie płaci. Ponadto można zastosować sankcje administracyjne i karne, które mają zmobilizować dłużnika do płacenia alimentów, a tych mimo spadku ich liczby nadal nie brakuje. W pewnych sytuacjach kary za niepłacenie alimentów mogą oznaczać więzienie, gdyż niepłacenie alimentów to przestępstwo. Przestępstwo z art. 209 Kodeksu Karnego popełnia ten, kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego np. orzeczeniem sądowym, czy umową. Do sankcji administracyjnych za niepłacenie alimentów należą następujące działania:
- Przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego u dłużnika
- Przekazanie danych dłużnika i informacji o zaległościach do biura informacji gospodarczej
- Zobowiązanie dłużnika do zarejestrowania się jako bezrobotny w przypadku braku pracy
- Zobowiązanie do podjęcia pracy zaproponowanej przez właściwy urząd gdy nie pracuje
- Zatrzymanie prawa jazdy
POZEW O ALIMENTY – ADWOKAT BIAŁYSTOK
Jak Państwo widzą instytucja alimentów jest na tyle skomplikowaną i wielowątkową, że samodzielne działanie w tym zakresie może zakończyć się nie do końca po naszej myśli. Otrzymanie należnych świadczeń okazuje się bardziej złożone, niż początkowo nam się wydawało. Dlatego też skorzystanie
z pomocy doświadczonego i sprawdzonego adwokata specjalizującego się w dochodzeniu świadczeń alimentów jest najlepszym rozwiązaniem jeżeli chcemy mieć wysokie prawdopodobieństwo skuteczności naszych działań. Nawet kiedy wyrok sądu nie będzie satysfakcjonujący, adwokat pomoże sporządzić apelację, czyli odwołanie oraz wesprze swoim udziałem w postępowaniu przed sądem wyższej instancji. Jeżeli niniejszy artykuł okazał się pomocny i mają Państwo potrzebę dalszego pogłębienia wiedzy, to serdecznie zapraszamy do kontaktu. Wieloletni staż i doświadczenie z całą pewnością pozwoli rozwiać wszelkie wątpliwości związane z poruszoną tematyką. Pomoże osobom, które znalazły się w takiej potrzebie i są zdeterminowane do pozytywnego rozstrzygnięcia kwestii alimentów.
Zapraszam do współpracy z moją Kancelarią – Adwokat Marek Kowalewicz.
